Σε απόσταση 3 χλμ. βορειοανατολικά του Θέρμου, στον συνοικισμό Μάνδρα και στο κέντρο μικρού οροπεδίου, βρίσκεται περίτεχνα χτισμένο το ιστορικό Μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής.

Η ιστορική αφετηρία της Μονής ανάγεται στον 12ο αι. με βάση την μοναδική στο είδος της υπόγεια κρύπτη που ήρθε στο φως το 1993. Οι γραπτές μαρτυρίες είναι λιγοστές, κυρίως από τον 16ο αι και μετέπειτα, μια και το 1825 η Μονή επυρπολήθη από τους Τούρκους. Ό, τι διασώθηκε μεταφέρθηκε στο Μοναστήρι της Μυρτιάς, για να καταστραφεί ολοσχερώς κατά την πυρπόληση της Μονής Μυρτιάς το 1945 από τους Γερμανούς κατακτητές.

Στην προφορική παράδοση το Μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής αναφέρεται σαν ένα από τα σπουδαιότερα της περιοχής του Απόκουρου, της σημερινής Ανατολικής Αιτωλίας. Κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο, ως ένα μεγάλο διοικητικό, οικονομικό και πνευματικό κέντρο. Από εδώ πέρασαν οι δύο μεγάλοι δάσκαλοι του Γένους, ο Ευγένιος Γιαννούλης (1577-1688) και ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός (1714 – 1779).

Το Καθολικό της Μονής, ένας μονόχωρος ψευδοσταυρεπίστεγος με τρούλλο ναός, ανακαινίστηκε εξ ολοκλήρου το 1831, όπως αναγράφεται στο ανάγλυφο σκαλιστό υπέρθυρο της νότιας εισόδου.

Ως τελευταίος ηγούμενος μαρτυρείται ο Βαρθολομαίος Κουβέλης, διάδοχος του Σαμουήλ και του Ιγνατίου Μαρούλη, ο οποίος μετά την διάλυση της μοναχικής κοινότητος επί  Όθωνος, έγινε ο ηγούμενος στο Μοναστήρι της Μυρτιάς. Η όλη κτηματική περιουσία του Μοναστηριού διανεμήθηκε στους πρώτους κατοίκους που συγκρότησαν τον οικισμό «Μάνδρα», ονομασία που προήλθε από τον φρουριακού τύπου περίβολο ή μάντρα, που περιέβαλε το μοναστήρι.

Στο Μοναστήρι φυλάσσονται άγια λείψανα και η θαυματουργός εικόνα της Αγίας Παρασκευής. Πολλά, μάλιστα, είναι τα θαύματα τα οποία διασώζει η λαϊκή προφορική παράδοση.

πηγή: orthodoxos.com.gr